Chán Lập Trình, Phải Làm Gì Để Giữ Lửa Đam Mê?

Có một điều mà bất kì lập trình viên nào cũng đã từng phải đối mặt trong đời: Dù lập trình có vui thú bao nhiêu, cũng có lúc ta cảm thấy mệt mỏi và chán trường. Đôi khi bạn cảm thấy bế tắc, chẳng biết mình phải làm gì, đi đâu về đâu, thậm chí muốn “bỏ tất cả để mà đi”…

Bạn chẳng còn muốn động đến máy tính nữa, làm gì cũng được chỉ miễn là tránh xa PC và laptop, 5 ngày, 10 ngày, thậm chí là vài tuần. Đối với những Lập trình viên chuyên nghiệp, những tháng ngày tồi tệ này khiến họ chỉ muốn nghỉ việc.

Vậy thì câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào để ta giữ cho bản thân mình năng động và hiệu suất khi lập trình? Làm thế nào để mỗi hành trình đều vui vẻ và hào hứng dù phải trải qua muôn vàn khó khăn?

Bản thân tôi cũng đã từng có lúc muốn từ bỏ, tự hỏi bản thân mình đây liệu có phải một con đường đúng đắn để theo đuổi hay không, cân nhắn cả những lựa chọn nghề nghiệp khác và còn hơn thế nữa. Tôi chính là tuýp người cảm thấy thật khó khăn khi cứ phải ngồi trước máy tính hàng giờ liền.

Bởi thế, tôi có một số bí quyết nho nhỏ để giúp việc lập trình trở nên thú vị hơn khi bạn lỡ may chán chường trong công việc hay học hành. Nó chẳng phải những thứ to lớn hay vĩ đại gì, chì là những kinh nghiệm và sở thích cá nhân tôi, đã giúp tôi đi được xa hơn trên hành trình theo đuổi nghề lập trình viên tuy gian khổ nhưng cũng đầy vinh quang này. Hi vọng bài viết này sẽ giúp được bàn, dù chỉ một chút.

Bạn có đang “bỏ quên” âm nhạc không nhỉ?

Lập trình là một môn thể thao trí não. Ngay cả khi bạn không chạy nhảy hay nâng tạ, quá trình suy nghĩ giải quyết vấn đề cũng sẽ ngốn của bạn một đống năng lượng. Thêm vào đó, bạn cũng sẽ trải qua rất nhiều những cung bậc cảm xúc – từ sự vui vẻ khi giải quyết được vấn đề hay giận dữ, mệt mỏi khi chẳng biết làm gì hay cứ vướng mắc mãi. Hầu hết các LTV đều sẽ đối mặt với những điều như thế.

Một cách hiệu quả để vượt qua những cảm xúc tiêu cực chính là âm nhạc – loại nào cũng được miễn là bạn yêu thích và khiến bạn vui vẻ, yêu đời và suy nghĩ tích cực hơn. Như tôi thì tôi rất thích nghe những bản nhạc xưa cũ từ thời “ông bà anh”. Âm nhạc là một trong những thứ hiếm hoi trên thế giới có thể thay đổi tâm trạng con người chỉ trong tích tắc. Hãy nghe những giai điệu khiến bạn tươi vui và gợi lên hồi ức tuyệt vời.

Tips: Nghe nhạc giúp bạn suy nghĩ tốt hơn, với nhịp và giai điệu vừa phải sẽ giúp bạn tập trung tốt hơn. Quá nhiều âm thanh ồn ào sẽ chỉ khiến bạn thêm mệt mỏi.

Phải chăng bạn đang có quá nhiều thứ để làm?

Bạn bắt đầu hoảng hốt khi nghĩ về ti tỷ thứ cần thực hiện. Và trước khi bạn biết mình cần làm gì, bạn lúc nào cũng sẽ nghĩ quá lên và rối tinh rối mù trong mớ công việc lộn nhào.

Điều này thực ra cũng bình thường thôi, anh công nhân, bác thợ xây hay ông giám đốc – ai cũng đều có ti tỉ thứ để mà làm cả. Nhưng khi điều đó xảy ra, đừng để cảm xúc lấn át mà thay vào đó, bạn chỉ cần sử dụng 1 mẹo khá đơn giản sau: Tập trung hoàn toàn vào thứ bạn đang làm. Nếu khó quá, hãy cầm giấy bút lên và sắp xếp lại 1 chút.

Đôi khi vấn đề nằm ở chỗ chúng ta có quá nhiều thứ lộn xộn trong tâm trí, nên khi mọi thứ xảy ra, cách hiệu quả là ghi lại mọi thứ thành 1 list với thứ tự ưu tiên rõ ràng, vẽ vời hoa lá một tí cũng chẳng sao. Điều này sẽ giúp bạn đặt mọi thứ vào trật tự và khiến dòng suy nghĩ trở nên mạch lạc hơn. Nếu điều đó vẫn không có hiệu quả, đừng ngại dành cho mình một giấc ngủ 15’. Ngủ là một cách hiệu quả để giảm stress.

Tips: Khi có quá nhiều thứ để làm, bạn nên bắt đầu đặt thứ tự ưu tiên cho chúng và đánh giá xem đâu là việc quan trọng hơn. Tự hỏi bản thân mình rằng: Mình có thật sự cần làm nó hay không? Nếu có thì nó mang lại giá trị gì?

Luôn luôn nghĩ rằng “Mình làm được tuốt”

Tâm lý này sẽ tạo nên một động lực tích cực để có trách nhiệm hơn trong việc giải quyết các vấn đề. Tuy nhiên, bạn cần phân định rạch ròi rằng, mình vốn dĩ chẳng thể nào học cái gì đó 100%, và sẽ luôn luôn cần tiến bộ, cải thiện và cố gắng không ngừng. Đặt câu hỏi là một cách tuyệt vời để nhìn sâu vào những vấn đề và ý tưởng, đặc biệt là khi bạn làm việc trong 1 tổ chức. Tôi nhận thấy rằng, những người làm tốt luôn là những người biết đặt câu hỏi và sẵn sàng tìm hiểu kiến thức mới.

Đọc sách báo, xem video là những nguồn tài liệu tốt để trau dồi bản thân, nhưng đặt câu hỏi sẽ giúp bạn thu lượm được những kiến thức độc đáo từ chính trải nghiệm cá nhân của người trả lời. Lập trình là một nghề, và “trăm hay” chẳng thể bằng “tay quen”, chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau luôn là cách hữu dụng nhất. Cùng nhau chúng ta có thể đạt được mục tiêu nhanh hơn đi một mình.

Tips: Khi đặt câu hỏi, chắc chắn rằng bạn đã hiểu vấn đề. Xây dựng hiểu biết dựa trên một nền tảng sẵn có sẽ hiệu quả hơn rất nhiều. Còn nếu nhỡ may bạn chẳng hiểu gì cả, cũng cứ hỏi đi đừng nghĩ ngợi gì, vì thực ra ai cũng có lúc như vậy mà.

Nghệ thuật của việc học

Có một câu nói thế này: Khi bạn thực sự học được điều gì đó, bạn sẽ nhận ra mình chẳng biết gì nhiều.

Học tập là một quá trình phụ thuộc vào thời gian với những kỷ luật xuyên suốt. Chúng ta đang sống trong một thời đại mà chúng ta hay cho rằng chỉ cần xem vài video trực tuyến, đọc mấy bài báo hoặc nghe các cuộc nói chuyện mà mình bỗng chốc trở nên thông minh hơn.

Nhưng thật không may, điều đó chẳng hề đúng với tất cả mọi người. Kiến thức được xây dựng dựa trên việc sử dụng những gì bạn đã học và đưa nó vào thực tế. Bạn muốn tìm hiểu làm thế nào để sử dụng React, Angular, hoặc bất framework nào khác? Hãy bắt tay vào xây dựng từ những điều đươn giản nhất.

Tips: Nếu bạn đang vật lộn với việc học, hãy bắt đầu từ những dự án nhỏ nhất, mô phỏng những chương trình bạn cảm thấy thú vị theo cách của riêng mình.

Nghỉ ngơi thường xuyên

Trong những ngày đầu lập trình, tôi đã hiểu rằng lập trình là tự nhốt mình trong một căn phòng tối và code cả ngày – điều khá tương tương tự như những gì chúng ta thấy trên phim ảnh ngày này. Tuy nhiên, tôi dần nhận ra rằng lập trình đòi hỏi phải nghỉ giải lao, tương tự như những gì vận động viên làm trong hầu hết các hoạt động thể thao như đấm bốc, bóng đá, bóng rổ, v.v.

Hãy nghĩ về bộ não như một động cơ xe hơi. Và một động cơ cần gì? Nó cần xăng dầu để hoạt động phải không? Đối với bạn, điều đó có nghĩa là bạn cần ăn thực phẩm lành mạnh, uống nước và nghỉ ngơi để thực hiện một công việc tốt. Cho tâm trí mình những quãng nghỉ, những nốt lặng sẽ  mang lại những suy nghĩ sáng tạo, và suy nghĩ sáng tạo dẫn đến giải quyết vấn đề tốt hơn.

Tips: Hãy chắc chắn rằng bạn ngủ đủ giấc. Đây là một yếu tố quan trọng mà hầu hết các lập trình viên bỏ qua.

Kết luận

Nhìn chung, lập trình là một công việc hoặc một sở thích đôi khi rất nhàm chán, thật dối trá nếu tooic ứ khăng khăng với bạn rằng lúc nào lập trình cũng vui vẻ và thú vị biết bao nhiêu. Thực tế, nó hoàn toàn có thể rút cạn năng lượng và động lực của bạn cho rất nhiều thứ khác trong cuộc sống.

Nhưng đó không có nghĩa là chúng ta nên bỏ cuộc. Điều thực sự ngăn cản bạn chẳng phải bugs, code hay những khó khăn trong nghề, thứ khiến bạn chùn chân thực ra lại chính là cách nhìn của bạn khi đối mặt với nó.

Vì vậy, hãy lắng nghe những gì bạn muốn – đôi khi chúng ta chỉ cần nghỉ ngơi một chút, hoặc đôi khi chúng ta chỉ cần sự giúp đỡ từ ai đó. Đừng ngần ngại đưa tay nhờ trợ giúp!