Newbie Nên Chọn Ngôn Ngữ Lập Trình Nào Năm 2021
NỘI DUNG BÀI VIẾT
Một ngày, mình thướng nhận được rất nhiều câu hỏi với nội dung: “Em vừa học lập trình nên chưa biết bắt đầu từ đâu. Anh chị tư vấn giúp em ạ”. Ngày nay, có tới hơn 700 ngôn ngữ lập trình khác nhau, trong số đó có rất nhiều ngôn ngữ phổ biến được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới và được ứng dụng vào nhiều lĩnh vực hot. Thế nên việc các bạn không biết bắt đầu từ đâu là một câu hỏi khá thường thấy.
Lựa chọn ngôn ngữ đầu tiên để bắt đầu bước chân vào thế giới lập trình là hết sức quan trọng, vì nó giúp bạn xây dựng nền tảng và hình thành hiểu biết về lĩnh vực này. Thực ra, chọn ngôn ngữ nào không quan trọng, miễn là bạn thành thạo nó và liên tục cải thiện kỹ năng phát triển và giải quyết vấn đề của mình. Sau đó, nếu muốn bạn có thể chuyển sang ngôn ngữ khác một cách thuận lợi mà không gặp quá nhiều khó khăn nữa.
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn 5 ngôn ngữ lập trình “hot” trong ngành CNTT, được trả lương cao, phổ biến và những ưu, nhược điểm của chúng. Những bạn nào đang phân vân không biết bắt đầu từ đâu có thể tham khảo bài viết này để đưa ra lựa chọn.
Có những loại ngôn ngữ lập trình nào?
Trước hết thì chúng ta cần biết được có những ngôn ngữ lập trình nào. Có 3 loại ngôn ngữ lập trình chính:
1. Ngôn ngữ máy
Ngôn ngữ máy – mã máy (machine language): là ngôn ngữ nền tảng của bộ vi xử lý. Các chương trình được viết trong tất cả các loại ngôn ngữ khác cuối cùng đều được chuyển thành ngôn ngữ máy trước khi chương trình đó được thi hành.
Các chỉ thị trong ngôn ngữ máy được biểu diễn dưới dạng mã nhị phân. Đây là ngôn ngữ duy nhất mà bộ vi xử lí có thể nhận biết và thực hiện một cách trực tiếp.
2. Hợp ngữ
Hợp ngữ (assembly language) là một ngôn ngữ lập trình bậc thấp, nó dùng các từ viết tắt trong tiếng Anh để viết chương trình. Ví dụ: Input= nhập; add = phép cộng; sub = phép trừ,.v.v..
Hợp ngữ đã từng được dùng rộng rãi trong tất cả các khía cạnh lập trình, nhưng ngày nay nó có xu hướng chỉ được dùng trong một số lĩnh vực hẹp, chủ yếu để giao tiếp trực tiếp với phần cứng hoặc xử lý các vấn đề liên quan đến tốc độ cao. Điển hình như các trình điều khiển thiết bị, các hệ thống nhúng cấp thấp và các ứng dụng thời gian thực.
Các nhược điểm: Chương trình còn cồng kềnh, phức tạp, khó nhớ , còn phụ thuộc vào loại thiết bị (vi xử lý). Để thiết bị điện tử hiểu và thực thi được chương trình, cần phải có công cụ hợp dịch để dịch từ hợp ngữ ra ngôn ngữ máy.
3. Ngôn ngữ lập trình bậc cao
Ngôn ngữ lập trình bậc cao (High-level programming language) là ngôn ngữ lập trình có hình thức gần với ngôn ngữ tự nhiên, có tính độc lập cao, ít phụ thuộc vào loại thiết bị (loại vi xử lý) cũng như các trình dịch.
Một số ngôn ngữ lập trình bậc cao phổ biến hiện nay như: C, C++, Java, Pascal, PHP, Visual Basic…
Ngoài ra chúng ta cũng có thể phân loại ngôn ngữ lập trình theo phương pháp xây dựng và thực hiện chương trình như sau:
- Ngôn ngữ lập trình tuyến tính: Chương trình được thực hiện tuần tự từ đầu đến cuối, lệnh nào viết trước thì thực thi trước, viết sau chạy sau;
- Ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc: Chương trình chính được chia nhỏ thành các chương trình con, mỗi chương trình con thực hiện một công việc xác định. Chương trình chính sẽ gọi chương trình con theo một giải thuật (quy trình) hoặc một cấu trúc được xác định trong chương trình chính. Các ngôn ngữ lập trình hướng cấu trúc phổ biến là: Pascal và C;
- Ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng: Phương pháp lập trình lấy đối tượng làm nền tảng để xây dựng giải thuật, chương trình. Các ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng phổ biến: C#, C++, Java,…
Top 5 ngôn ngữ bạn nên lựa chọn
Dưới đây là 5 ngôn ngữ bạn nên lựa chọn để bắt đầu sự nghiệp lập trình của mình trong năm 2021 này. Chúng được sắp xếp một cách ngẫu nhiên theo sở thích của mình thôi chứ không theo trình tự gì đâu nhé!
1. C/C++
Cũng giống như rượu, để càng lâu thì C/C++ càng thể hiện được sức hút.
Cả C và C ++ đều đang có một chỗ đứng vứng chắc trong giới công nghệ và hiện đang xếp ở các vị trí hàng đầu trên các chỉ số khác nhau. Tại chỉ số TIOBE năm 2020, C và C ++ lần lượt được xếp hạng dưới 5 ngôn ngữ lập trình hàng đầu ở vị trí thứ nhất và thứ tư. Tại chỉ số PYPL, C/C++ đã có xu hướng tăng khoảng 0,1% và đang xếp ở vị trí thứ 5. Có rất nhiều công ty công nghệ lớn thuê các LTV C/C++ với mức lương tốt như Adobe, Oracle, Microsoft, Nvidia, v.v. Và để học C/C++ vào năm 2021 không chỉ có lợi từ khía cạnh nghề nghiệp mà nó còn làm sau này bạn học các ngôn ngữ lập trình khác sẽ dễ dàng hơn.
C là ngôn ngữ lập trình thủ tục có mục đích chung được sử dụng chủ yếu trong việc phát triển các hệ thống cấp thấp như hệ điều hành, phát triển hạt nhân và các ngôn ngữ khác. Có rất nhiều ngôn ngữ lập trình khác kế thừa các thuộc tính của C. Còn C++ là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng (chủ yếu được phát triển như một phần mở rộng của C). Ngôn ngữ này được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng Phát triển trò chơi, GUI & Máy tính để bàn và Lập trình cạnh tranh cùng với một số lĩnh vực khác.
2. Python
Theo báo cáo Xếp hạng RedMonk cho năm 2020, Python đã vượt qua JAVA để trở thành ngôn ngữ lập trình phổ biến thứ hai. Ngôn ngữ này đã có mức tăng trưởng vượt bậc khoảng 18-19% trong 5 năm qua. Tại chỉ số PYPL, Python đang xếp ở vị trí số 1 cho chỉ số tháng 12 năm 2020. Ngôn ngữ này được xếp hạng trong số các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất trong một số nền tảng nổi tiếng khác như Stack Overflow, Github, v.v. Ngoài ra, khả năng tương thích của Python với các công nghệ thịnh hành như AI & ML làm cho nó được các dev ưa thích hơn.
Python đã trở thành ngôn ngữ yêu thích của rất nhiều người mới bắt đầu với lĩnh vực lập trình trong nhiều năm qua. Lý do chính bởi ngôn ngữ này có một cú pháp khá đơn giản, dễ đọc, học và sử dụng. Ngôn ngữ này được sử dụng rộng rãi để phát triển web, phát triển phần mềm, v.v. và với một số công nghệ thịnh hành như Học máy, Trí tuệ nhân tạo, Khoa học dữ liệu, v.v. Ngôn ngữ này cung cấp một số tính năng phong phú như hỗ trợ thư viện phong phú, thu thập rác tự động, dễ dàng hơn tích hợp với các ngôn ngữ khác, hỗ trợ Lập trình GUI, v.v. Một số framework Python phổ biến giúp mọi thứ hiệu quả và thuận tiện hơn như Django, Flask, Pyramid, v.v.
Cùng với C++, Python đã được Bộ Giáo Dục đề xuất đưa vào chương trình giảng dạy thay cho Pascal, cho thấy tính ứng dụng và sự phù hợp của 2 ngôn ngữ này với những người mới bắt đầu. Ở Việt Nam, “đất diễn” của 2 ngôn ngữ này chắc chắn còn rất nhiều.
3. JavaScript
Nhiều ngôn ngữ xuất hiện và biến mất nhưng JavaScript là một trong số ít ngôn ngữ nổi tiếng vẫn đang được đánh giá cao và có chỗ đứng vững chắc trong giới lập trình. Trong báo cáo xếp hạng TIOBE, JavaScript đã được xếp hạng trong 10 ngôn ngữ lập trình hàng đầu trong nhiều năm liên tục. Khảo sát của Stack Overflow cũng cho thấy rằng JavaScript là ngôn ngữ phổ biến nhất trong năm 2020. Tại Octoverse cũng vậy, JavaScript đang chiếm vị trí hàng đầu trong số tất cả các ngôn ngữ lập trình. Trong khi đó, một số công ty nổi tiếng trong thế giới công nghệ đang sử dụng JavaScript là Facebook, Google, Microsoft, Uber, v.v.
Mặc dù ngôn ngữ này chủ yếu được biết đến với việc thêm các yếu tố đáp ứng trên các trang web, nó có rất nhiều ứng dụng như phát triển web, phát triển trò chơi, phát triển ứng dụng di động, v.v. Hơn nữa, ngôn ngữ đang được sử dụng cho cả Front End và Back End. Ngoài ra, khả năng tương thích của JS với các framework nổi bật như React, Vue, Node, v.v. khiến JS càng được các nhà phát triển ưa thích hơn. Vì có hàng triệu trang web đã tồn tại trên mạng đang phụ thuộc nhiều vào JavaScript và trên hết, nhìn vào nhu cầu và sự thống trị của ngôn ngữ này, sẽ không sai khi nói rằng JavaScript cũng sẽ thống trị vào năm 2021!
4. JAVA
Nhiều khi có vẻ như JAVA đang mất dần đi chỗ đứng, nhưng khi nhìn vào số liệu thống kê thực tế – mỗi năm JAVA đều có thứ hạng rất tốt, chứng tỏ ngôn ngữ này vẫn đang hoạt động tốt trong thế giới công nghệ. Có khoảng 8 triệu nhà phát triển JAVA trên khắp thế giới – một con số cho thấy nhu cầu và mức độ phổ biến của ngôn ngữ này. Ngoài ra, ngôn ngữ này đang chiếm vị trí hàng đầu trong số tất cả các ngôn ngữ lập trình trong bảng xếp hạng của TIOBE và PYPL. Theo báo cáo của RedMonk, JAVA đang xếp hạng ở vị trí thứ 3 chỉ sau JavaScript và Python.
Ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng đưa ra một nguyên tắc nổi tiếng là Write Once Run Anywhere – cho phép Java được thực thi trên các nền tảng khác, hỗ trợ JAVA mà không cần biên dịch lại. Ngôn ngữ này được sử dụng rộng rãi trong phát triển Android cùng với Ứng dụng web, Ứng dụng máy tính, Ứng dụng khoa học, v.v. Ngoài ra, các công ty hàng đầu như Adobe, Amazon, Flipkart và nhiều công ty khác đang sử dụng JAVA và cung cấp cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn cho các nhà phát triển. Nhu cầu đáng kể, hỗ trợ cộng đồng lớn, các framework phổ biến như Spring & Hibernate và một số tính năng phong phú như đa luồng, phân bổ bộ nhớ tự động & thu gom rác, tính độc lập của nền tảng, v.v. đảm bảo rằng JAVA sẽ cung cấp cho bạn rất nhiều công việc đáng giá cơ hội trong những năm sắp tới.
5. C#
Trong nhiều năm qua, C # luôn giữ một vị trí cao trong danh sách các ngôn ngữ lập trình hàng đầu của hầu hết mọi chỉ số. Ngôn ngữ này được xếp ở vị trí thứ 4 và 5 lần lượt tại chỉ số TIOBE và PYPL. Trên GitHub, C# giữ vị trí số 5 liên tục trong hai năm qua. C# cũng có rất nhiều cơ hội nghề nghiệp ở cả Việt Nam và trên thế giới.
C# được Microsoft phát triển chủ yếu cho .Net framework. Ngôn ngữ này được sử dụng rộng rãi để phát triển trò chơi cùng với sự phát triển của các ứng dụng Windows, ứng dụng phía máy chủ, v.v. Hơn nữa, C# còn có một bộ thư viện phong phú giúp nó trở thành một ngôn ngữ lập trình nhanh hơn và hiệu quả hơn. Một số tính năng đáng chú ý của ngôn ngữ này thường được các nhà phát triển đánh giá cao là ngôn ngữ có cấu trúc, biên dịch nhanh hơn, có thể cập nhật & mở rộng, hướng thành phần, tích hợp hoàn chỉnh với thư viện .NET, v.v.
Ngôn ngữ này đang được sử dụng phổ biến trong Unity bởi các nhà phát triển và các công ty như Intellectsoft, Capgemini, v.v. cũng đang sử dụng C# cho các doanh nghiệp – điều đó cho thấy rằng cơ hội việc làm cho dev C# trên thị trường cũng rất khả quan. Vì vậy, nếu bạn mong muốn học C# vào năm 2021, bạn có thể tự tin bắt đầu mà chẳng cần đắn đo quá nhiều.
Nguồn tham khảo: Stackoverflow, PYPL, TIOBE, Github, Medium…
Trả lời