Người Trẻ Nên Học Lập Trình Từ Năm Mấy Tuổi?

Tại sao nên học lập trình sớm?

Học lập trình sớm mang lại nhiều lợi ích cho trẻ. Theo nghiên cứu, học lập trình không những giúp trẻ phát triển trí thông minh và tư duy mà còn giúp trẻ có nghề nghiệp ổn định với mức thu nhập tốt sau này.

• Hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh
  Hầu hết chúng ta không biết về xuất phát điểm để tạo ra một chiếc điện thoại thông minh, mạng xã hội một trò chơi điện tử. Kiến thức lập trình cơ bản có thể thay đổi cách chúng ta tương tác với các công nghệ mà chúng ta sử dụng hàng ngày. Những kiến thức này cho phép các bạn trẻ hình thành nên thói quen tư duy logic từ rất sớm, và giúp ích nhiều cho các tình huống trong cuộc sống sau này.

• Nhu cầu về nghề lập trình trong tương lai
  Theo bls.gov, 67% trong số tất cả các công việc liên quan đến STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học) là về máy tính. Tuy nhiên, theo khảo sát của nces.ed.gov chỉ có 10% sinh viên tốt nghiệp STEM theo ngành Khoa học Máy tính. Điều này dẫn đến sự thiếu hụt trầm trọng về nhân lực có kỹ năng và kiến thức trong ngành này:

Học code sẽ tăng tỷ lệ cược của các bạn trẻ trong việc lựa chọn nghề nghiệp sau này, đặc biệt là trong một thế giới nơi các công việc liên quan đến máy tính đang phát triển ở mức cao gấp đôi.

Lập trình đã nhanh chóng trở thành một kỹ năng quan trọng và Code.org cũng chỉ ra rằng các chuyên ngành khoa học máy tính có thể kiếm được hơn 40% so với sinh viên học các ngành khác.

• Lợi thế cạnh tranh khi nộp đơn du học
  Như đã nói ở trên, kỹ năng lập trình đang trở nên hot hơn bao giờ hết. Vì vậy khi các bạn trẻ sở hữu kỹ năng này, họ ngay lập tức trở nên nổi trội hơn trong mắt các trường đại học tiềm năng khi so sánh với những người có cùng GPA hay IELTS khác. 

• Code là một niềm vui
  Mặc dù lập trình dựa trên logic, nhưng nó cũng là một hoạt động cực kỳ sáng tạo. Nếu các bạn trẻ biết cách viết mã, họ có thể phát triển các ứng dụng, trò chơi video, trang web và hơn thế nữa. Với những người lập trình viên, lập trình có thể gây stress khi gặp phải những bug không thể tìm ra cách giải pháp. Nhưng đừng để điều đó đánh lừa bạn, với những bạn trẻ, lập trình có thể coi là niềm vui khi thấy kết quả tạo nên từ những dòng code của mình.
  
  
• Code giúp tăng sự sáng tạo
  Khi bạn học một ngôn ngữ, bạn sử dụng nó để thể hiện bản thân. Điều tương tự cũng xảy ra với việc học lập trình. Thay vì chỉ đơn giản là chơi một trò chơi hoặc sử dụng một ứng dụng, các bạn trẻ có thể sáng tạo ra trò chơi hoặc các trang web của riêng mình. Với những kiến thức mới mà bạn học được, nó sẽ thôi thúc bạn làm ra một sản phẩm nào đó mang tính ứng dụng ít nhất là với riêng bạn. Từ đó, khả năng sáng tạo của bạn sẽ được phát huy hơn bao giờ hết!
• Cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề
  Khi các bạn nhỏ viết code, chúng sẽ gặp các vấn đề phức tạp và được học cách chia chúng thành các phần nhỏ hơn để giải quyết. Theo Dan Crow, CTO của SongKick giải thích: “Tư duy lập trình dạy cho bạn cách giải quyết các vấn đề lớn bằng cách chia nhỏ chúng thành một chuỗi các vấn đề nhỏ hơn, dễ quản lý hơn.” Tư duy logic này là một công cụ mạnh mẽ trong trường học, công việc và cuộc sống.

Học lập trình từ mấy tuổi là hợp lý?

Hiện nay, có khá nhiều bậc phụ huynh quan tâm đến việc cho con mình học code. Theo khảo sát gần đây của csedu.gallup.com, 91% các vị phụ huynh muốn con em mình được học lập trình, và 93% bố mẹ cảm thấy việc học lập trình là cần thiết trong mỗi trường học. Một khảo sát khác cũng chỉ ra tỉ lệ học sinh trung học muốn học code là rất cao, chiếm 54% những môn học được các bạn nhỏ yêu thích.

Với nhu cầu bức thiết trong việc học lập trình từ sớm như vậy, đâu là độ tuổi thích hợp để các bạn trẻ bắt đầu học lập trình?

Các CTO của trang web dạy lập trình cho trẻ Tynker đã có một cuộc thăm dò với nhóm Hiệp hội Công nghệ Giáo dục Quốc tế (ISTE) trên LinkedIn về vấn đề nên giới thiệu các kỹ năng lập trình cho trẻ ở độ tuổi nào?

Đây là kết quả thăm dò ý kiến (trên tổng số 168 người để lại ý kiến):

Nhìn chung, không có một quy định nghiêm khắc nào về độ tuổi bắt đầu học lập trình. Tuy nhiên, gần 75% số người được hỏi đều cho rằng học sinh nên học viết code từ tiểu học. Điều này có ý nghĩa khi học một ngôn ngữ lập trình rất giống với việc học một ngôn ngữ thực tế: càng sớm, càng tốt.

Theo nghiên cứu khoa học, trẻ em từ 7 tuổi trở lên có thể bắt đầu viết code và học lập trình cơ bản. Ở độ tuổi này, trí não của các em đã phát triển đủ để tiếp thu về các khái niệm lập trình cơ bản, bên cạnh đó, học lập trình ở độ tuổi này sẽ phát huy khả năng tư duy logic của trẻ sau này. Tuy nhiên, nói vậy không đồng nghĩa với việc học lập trình là muộn đối với các bạn học sinh cấp 2, cấp 3. Ở mỗi độ tuổi khác nhau, các em có thể lựa chọn cho mình một cách học khác nhau để có thể phát huy tối đa khả năng của mình.

Để học lập trình, các em cần chuẩn bị gì?

• Kiến thức
  • Toán học
    Tuỳ theo độ tuổi học lập trình mức độ cần thiết của toán sẽ khác nhau. Với các bạn ở lứa tuổi tiểu học sẽ không quá cần toán để có thể lập trình. Tuy nhiên, toán lại là một điều kiện cần thiết để có thể phát triển hơn kỹ năng lập trình ở lứa tuổi lớn hơn.
  • Tiếng anh
    Để việc học lập trình dễ dàng hơn, các bạn trẻ cần biết tiếng anh. Trẻ biết tiếng Anh sẽ tiếp cận và làm quen với máy tính dễ dàng hơn. Các trang web học trực tuyến cho trẻ cũng chủ yếu được sáng tạo bởi các nhà phát triển nước ngoài vì vậy giao diện chủ yếu của chúng là tiếng Anh. Trên hết, gần như tất cả các cấu trúc lệnh của các ngôn ngữ lập trình phổ biến đều dùng thuật ngữ Tiếng Anh để diễn tả, vậy nên sẽ dễ dàng cho trẻ hơn nếu trẻ biết tiếng Anh trước khi học lập trình. Tuy nhiên, với các bạn chưa được tốt tiếng Anh lắm có thể thử các khoá học song ngữ trên CodeLearn để vừa học lập trình vừa nâng cao trình độ tiếng Anh của mình.
• Tính cách
  Trẻ em nên luyện cho mình đức tính kiên trì nếu muốn học lập trình. Nhìn chung, lập trình sẽ không quá khó nhưng để đạt kết quả thì không thể chỉ học trong ngày một ngày hai được. Bên cạnh đó, có nhiều vấn đề trong lập trình sẽ cần khả năng tập trung cao để có thể hiểu và áp dụng được. 
• Môi trường
  Dạy lập trình cho trẻ cần phải vui! Thay vì chỉ đơn giản là hướng dẫn chúng in “Hello world” ra màn hình, hãy dạy theo một cách vui vẻ và hứng thú hơn. Hãy thử các khoá học online được thiết kế riêng cho trẻ với những hình minh hoạ sống động và thú vị để tạo cảm hứng cho trẻ. Có một mentor nhiệt huyết và yêu trẻ để để tương tác và giải đáp thắc mắc của trẻ cũng vô cùng cần thiết để thúc đẩy niềm đam mê của các bạn nhỏ với môn học này. Không chỉ thế, trẻ muốn học lập trình sẽ không thiếu một chiếc máy tính để thực hành.

Trẻ nên học code ở đâu?

Dưới đây là 1 số tham khảo về các nguồn, công cụ dạy lập trình cho trẻ/người muốn học lập trình. Tất nhiên, tuỳ vào tuổi đời, nhận thức của người học cũng khác. Do đó chương trình cho trẻ 5-6 tuổi cũng khác vs 7 tới 9 hay 10 tới 16

• Dạy code cho trẻ 5-6 tuổi:
  https://genk.vn/uom-mam-lap-trinh-vien-tuong-lai-tu-mau-giao-tham-vong-di-truoc-nhan-loai-40-nam-dang-duoc-hien-thuc-hoa-o-singapore-nhu-the-nao-20190507142705531.chn
  
  Với độ tuổi này, trẻ còn nhỏ và ham chơi. Nhiều người cho rằng, trẻ ở độ tuổi này chưa biết chữ, chưa biết tính toán, vậy học lập trình làm sao?
  
  Đối vs trẻ 5-6 tuổi, ng ta tạo ra những con robot hay ô tô với các nút trái, phải, trên, dưới, và nếu học sinh muốn di chuyển con robot, các em sẽ nhấn một “chuỗi mã lệnh” các phím để yêu cầu robot và ô tô chạy đúng hướng. 
  Có thể kết hợp các hình ảnh, biểu tượng, màu sắc (xanh, đỏ, vàng), các số đếm (1-10) để tạo thành những chương trình phức tạp hơn 1 xíu. Ví dụ như cho robot tiến 10 bước, lùi 5 bước, rẽ trái hay đi vòng tròn, dừng khi gặp đèn đỏ, ….
  
  Ở độ tuổi này, trẻ chưa biết chữ và chưa sử dụng máy tính nhiều. Do đó, tại độ tuổi này,  ít có các khoá học chính quy dạy về lập trình trên internet.
• Dạy code cho trẻ từ 7-9 tuổi: Ở độ tuổi này, những bài học mang tính trực quan, sinh động và vui nhộn là vô cùng cần thiết. Bạn có thể tham khảo các trang web sau
  • Scratch 
    MIT Media Labs Scratch đã thiết kế nền tảng trực quan để dạy các mã hóa qua việc hướng dẫn các bạn nhỏ xây dựng các trò chơi vui nhộn và tự do sáng tạo.
    
    
  • Tynker
    Tynker cũng là một tài nguyên chơi game cực kỳ phổ biến giúp dạy trẻ em viết code. Đây là một nền tảng trả phí với 32 khóa học trực tuyến.
    
    
• Code.org
  Code.org đã được sáng tạo bởi Hour of Code và được nhiều trường công sử dụng để giảng dạy môn khoa học máy tính.
  
• Dạy code cho trẻ từ 8-15 tuổi
  • Codecademy
    Codecademy cung cấp các khóa học lập trình miễn phí bao gồm các kế hoạch bài giảng để giúp giáo viên lập kế hoạch cho các lớp học khoa học máy tính.
    
    
  • Khan Academy
    Khan Academy cung cấp các video dạy lập trình về các ngôn ngữ phổ biến trên thế giới như JavaScript basics, HTML, CSS,…
    
    
• Dạy lập trình cho trẻ 15+
  • CodeLearn
    Codelearn là một hệ thống dạy và học lập trình trực tuyến phù hợp với nhiều độ tuổi khác nhau với các bài tập kèm thực hành rất tiện dụng. Các bạn học sinh có thể làm quen với ngôn ngữ lập trình cơ bản tại đây. Có một điều thú vị là CodeLearn cung cấp các bài giảng song ngữ Anh-Việt nên rất thuận tiện cho các bạn học sinh Việt Nam nói riêng và các bạn học sinh trên toàn thế giới có thể học tập dễ dàng.
    
    

Kết

Dạy học lập trình cho trẻ từ sớm là một điều cần thiết để trẻ phát triển tư duy tốt hơn cũng như phát triển các kỹ năng mềm khác. Cho trẻ học lập trình chính là vẽ nên tương lai rộng mở hơn cho các bạn trẻ. Nhưng trên hết, hãy tôn trọng sở thích và lựa chọn của các con, để trẻ em không cảm thấy áp lực khi tham gia bất kì môn học nào.

Nguồn:codelearn.io